O’zbekiston va Tojikiston ikki qo’lda Zarafshonda GES qurish.
Toshkentda 2020 yilning 28 yanvarida Tojikiston va O’zbekiston Respublikasi ishchi guruhlarining Tojikiston Respublikasi hududida Zarafshon daryosida birgalikda GES qurish masalasini muhokama qilish bo’yicha muzokaralari bo’lib o’tdi.Zarafshonda GES qurish haqida O’zbekiston Energetika vazirligi matbuot xizmati xabar berdi. Shartnoma O’zbekiston Prezidenti Shavkat Mirziyoyevning Tojikiston Respublikasiga rasmiy tashrifi davomida imzolandi.
Muzokaralar davomida O’zbekiston Respublikasi Energetika vazirining birinchi o’rinbosari Jo’rabek Mirzamaxmudov ta’kidlaganidek, uchrashuvning maqsadi O’zbekiston Respublikasi Hukumati bilan Tojikiston Respublikasi Hukumati o’rtasida Zarashfon daryosida gidroelektr stansiyalarini qurish va ulardan foydalanishda ulushbay ishtirok etish tartibi va shartlari to’g’risidagi bitim loyihasini muhokama qilishdan iborat.
Zarafshon daryosi havzasida gidroelektr stantsiyalarini qurish va ulardan foydalanishni texnik-iqtisodiy asoslash to’g’risidagi va aktsionerlik jamiyat shaklida qo’shma korxona tashkil etish to’g’risidagi kelishuvga binoan gidroelektrostansiya loyihasi ikki bosqichda amalga oshiriladi.
Birinchi bosqichda quvvati 140 megavatt bo’lgan va qiymati 282 million dollar bo’lgan Yevon gidroelektr stantsiyasining qurilishi kiradi. Yeowon GESi yiliga o’rtacha 800 million kilovatt-soat elektr energiyasi ishlab chiqaradi.
Ikkinchi bosqichda Fandaryo GESini quvvati 135 megavatt va taxminiy qiymati 270 million dollarni tashkil etish imkoniyati o’rganiladi. Ushbu GES har yili 600 million kilovatt-soat elektr energiyasi ishlab chiqarishga mo’ljallangan.
Loyihaning buyurtmachisi – ochiq aksiyadorlik jamiyati shaklidagi tomonlar ishtirokidagi qo’shma korxona.
Loyiha xalqaro moliya institutlarining kreditlari va grantlari hamda qo’shma korxonaning ustav kapitaliga kiritiladigan tomonlarning o’z mablag’lari hisobidan moliyalashtiriladi.
Rejalashtirilgan gidroelektr stantsiyalari O’zbekiston ehtiyojlari uchun 1,4 milliard kilovatt-soat toza elektr energiyasi ishlab chiqaradi. Shuningdek, ushbu GESlarda ishlab chiqarilgan elektr energiyasini paritet asosda O’zbekiston va Tojikistonning boshqa mintaqalariga etkazib berish uchun taqdim etiladi.
Shuningdek, delegatsiya a’zolari O’zbekiston tomonidan energetika sohasida jadal islohotlar amalga oshirilayotganligini ta’kidladi.
Qo’shimcha tarzda aytish mumkinki, Tojikistonda Zarafshon daryosida umumiy quvvati 320 MVt ga teng ikkita GES ni birgalikda qurish masalasini ishlab chiqish O’zbekiston Respublikasi Prezidenti va Tojikiston Respublikasi Prezidentining 2018 yil 17 avgustda imzolangan Qo’shma bayonotida ko’zda tutilgan edi.
Keyinchalik ushbu tadbir O’zbekiston Respublikasi Prezidentining qarori bilan tasdiqlangan “Yo’l xaritasi”da aks ettirilgan.
